Verhalen uit het verleden: hoe is het begonnen

Alles begint met een idee, ook een zeilschool. Tussen de papieren en de bescheiden van vijftig jaar Zeilschool De Veenhoop bevindt zich een ouderwets groen schoolschriftje. ‘Over Zeilschool-exploitatie’ staat er in karakteristiek handschrift op het titelblad. Het schriftje bevat de gedachten van Gerrit Zandstra over de opzet van een eigen zeilschool, een nog ruwe uitwerking van een idee. Op een bepaald moment in 1966 moet de opa van de huidige eigenaren, Erik en Marije, er echt voor gaan zitten. De eerste bladzijden van het schriftje zijn eruit gescheurd, kennelijk was Gerrit ontevreden over de aanzet. Het moest scherper. Hij begint de notities met een vraag aan zichzelf: “Aan welke voorwaden moet men, naar redelijke maatstaven, voldoen om een zeilschool te exploiteren en te leiden?”

De opsomming is voor een deel te raden. “Zelf de zeiltechniek volkomen beheersen en een uitgesproken enthousiasme voor het zeilen uitstralen spreekt voor zich.” Maar op die eerste pagina staat ook: “Het vermogen om prettig met mensen om te gaan en daarbij de instelling ‘iets voor de mensen te willen zijn.’ Het vermogen dus om te kunnen ‘geven’.”

In alle eenvoud verwoordt Gerrit in twee zinnetjes de kern van wat het wezen van de zeilschool zal blijken te zijn in de halve eeuw daarna. De zeilschool als vertrouwd vehikel om mensen bij elkaar te brengen. Niet alleen om kennis en kunde van het zeilen over te dragen, maar om de cursisten al doende in staat te stellen iets te ontdekken over zichzelf.

Alle andere voorwaarden die verderop in het schriftje aan bod komen, dienen ter ondersteuning hiervan: up-to-date lesmateriaal, een smakelijke keuken, comfortabele onderkomens, duidelijke huisregels die voor geborgenheid zorgen, eigen lesmateriaal en binnenshuis alle gelegenheid tot ontspanning. Samen met Hiltje tilt Gerrit in 1967 zijn gedroomde zeilschool van het papier, indachtig de laatste opmerking in het schriftje: “Een nadeel voor de rentabiliteit is dat het seizoen vrij kort duurt. Noodzaak voor de exploitant is veel zelf te doen.”

Innovatie en binding
Veel zelf doen mag dan noodzakelijk zijn, het leidt ook tot nieuwe ideeën en verbeteringen. Om aan een eigen vloot te komen, ontpopt Gerrit zich tot de eerste bouwer van de polyester Valken in Nederland. Daarnaast richt hij, samen met medestanders, de bond voor Friese zeilschoolhouders op om een kwaliteitsstandaard neer te zetten voor het zeilonderricht in de provincie. En Gerrit onderkent het belang van wat wij nu “binding” noemen. Met het aanbieden van een serieuze opleiding in een gemoedelijke setting haal en houd je de mensen in huis die daar deel van uit willen maken. De ene generatie cursisten zal het geleerde en de sfeer weer doorgeven aan de volgende. Zo bouwt de zeilschool, middels de ontplooiing van zijn cursisten, aan een eigen cultuur.

Gerrit Zandstra maakt zelf de eerste lichting eigen instructeurs niet meer mee. In 1974 overlijdt hij onverwacht na een kort ziektebed. Hiltje zet de zeilschool voort, eerst in haar eentje, later met haar zoon Cor.